مقايسه دوربين هاي ديجيتال جيبي و دوربين هاي ديجيتال SLR

اولين چالش -تصميم خريد بزرگ- براي يك نفر در بدو ورود به عالم عكاسي تشخيص و تمايز بين دوربين هاي ديجيتال جيبي (يا اصطلاحا نشانه بگير و عكس بگير) و دوربين هاي ديجيتال SLR مي باشد . اين مرحله از كار نه تنها بطور بالقوه يك تصميم مالي بزرگ بحساب مي آيد ، بلكه نمايانگر اين است كه شما قادر به ثبت چه دسته از عكس ها مي باشيد . اين مقاله صرفنظر از تمامي حواشي بازاريابي محصولات ، در پي شفاف سازي (بزرگنمائي) مهمترين تفاوت هاي بين انواع دوربين هاي عكاسي - كه در نتيجه به شما با توجه به شيوۀ مورد نظر عكاسي تان ، در تصميم گيري كمك مي كند - مي باشد .
نماي كلي
براستي در واقع تفاوت ميان دوربين هاي جيبي و SLR در چيست ؟ اگر بخواهيم دقيق تر به مساله نگاه كنيم ، در دوربين هاي SLR همان نوري كه در منظره ياب دوربين ملاحظه مي كنيد ، بعنوان نور رسيده به حسگر دوربين (اخيرا حتي بيشتر) نيز مطرح مي باشد ؛ اما در عمل اين تفاوت صرفا يك امتياز محسوب نمي شود . عليرغم يك سري مرزهاي نه چندان شفاف ويژگي هاي مختلف كه بين اين دوربين ها وجود دارد ، سه تفاوت ذيل همچنان برقرار مي باشد :
1 - مكانيزم منظره ياب
2 - تقابل لنزهاي ثابت و لنزهاي قابل تعويض
3 - اندازه حسگر دوربين
البته علاوه بر سه اختلاف اصلي بالا يك طيف وسيعي از تفاوت هاي جزئي (كه بين مدل ها و مارك هاي مختلف ، متفاوت مي باشد ) نيز در اين بين موجود مي باشد . در قسمت هاي بعدي عملا روي اين سه اختلاف و اينكه چگونگي درآميختن آن با شيوۀ عكاسي شما متمركز مي شويم . در پايان نيز به يك سري از تفاوت هاي جزئي بين اين دو دسته از دوربين ها خواهيم پرداخت .
يك استثناي مهم : قاعدۀ 3/4 استاندارد لنزهاي قابل تعويض مي باشد ، اما از مكانيزم استاندارد منظره ياب در دوربين هاي SLR (نظير دوربين هاي پاناسونيك و المپيوس) پيروي نمي كند . برخي از دوربين هاي SLR معتبر از لنز ثابت استفاده مي كنند . و - هر چند بندرت ولي - اندازۀ حسگر برخي از دوربين هاي جيبي جديد گران قيمت ، به اندازۀ حسگر دوربين هاي SLR مي باشد .
بهرحال جا دارد صادقانه ذكر كنيم كه : اغلب بخاطر سه اختلاف عمده اي كه در بالا به آن اشاره شد(كه در مورد چرايي آن بعدا بحث خواهيم نمود) ، دوربين هاي SLR بسيار گرانقيمت تر از دوربين هاي جيبي مي باشند . برخلاف دوربين هاي جيبي ، دوربين هاي SLR فقط بخشي از هزينه مي باشد ، و به اين هزينه بايد هزينه تهيه لنز ، فلاش خارجي و ساير تجهيزات مورد نياز را افزود . اين هزينه ها حتي از هزينه بدنه دوربين هم بيشتر خواهد بود .

1 - مكانيزم منظره ياب
برخلاف دوربينهاي جيبي ،دردوربين هاي SLR آنچه كه در منظره ياب (چشمي) دوربين مي بينيد همان نوري است كه در زمان فشردن دكمه شاتر به حسگر دوربين انتقال پيدا مي كند :
در دوربين هاي SLR هنگامي كه شما دكمه شاتر را فشار مي دهيد ، سبب مي شود آينه اي كه تا قبل از اين نور را منعكس مي نمود تا نوري كه به اين طريق به منظره ياب و سپس به چشم شما مي رسيد ، رها شده و از مسير نور خارج شود تا نور مستقيما به حسگر دوربين انتقال پيدا كند . رها شدن دوربين سبب بوجود آمدن صدايي مي شود كه مختص دوربين هاي SLR ميباشد.
درعوض در دوربين هاي جيبي مكانيزم كار منظره ياب صرفا بر اساس برآورد نوري است كه به حسگر انتقال مي يابد ، كه ذاتا از دقت كمي برخوردار است . همچنين ممكن است دوربين هاي جيبي از يك منظره ياب الكترونيكي (EVF) استفاده نمايند ، كه وظيفه آن بازسازي (شبيه سازي) آنچه كه در دوربين هاي SLR اتفاق مي افتد - ولي با استفاده از تصوير الكترونيكي حاصل از نور رسيده به حسگر- مي باشد .
نكته : عملكرد بالا دليل نام گذاري دوربين هاي تك لنز انعكاسي (SLR) - زيرا كه از همان لنزي كه براي منظره ياب استفاده مي شود ، براي بوجود آمدن تصوير در حسگر نيز استفاده مي شود و آينه صرفا جهت منعكس كردن و تغيير جهت نور بطرف منطره ياب استفاده مي شود - مي ياشد . اما اين اصطلاح فني - SLR - مي تواند موجب سردرگمي شود ، زيرا كه دوربين هاي SLR به آن دسته از دوربين هايي اطلاق مي شود كه مي توانند از لنزهاي متفاوت استفاده كنند نه دوربين هاي جيبي .
لزوم وجود يك آينه / منشور يكي از دلايل هزينه بيشتر( نسبت به اندازۀ حسگر ) مي باشد ، و مي تواند سبب ساز تفاوت هاي بزرگي ميان طراحان و سازندگان دوربين شود . اما در عمل اندازۀ حسگر و قابليت تغيير لنز مي تواند موجب تاثيرات فراواني در عكاسي شما شود . مخصوصا اينكه اكثر استفاده كنندگان دوربين استفادۀ از منظره ياب را به LCD ترجيح مي دهند .
از طرف ديگر اگر به ديدن با دقت بالا نيازمند باشيد ، قطع به يقين به OPT براي دوربين هاي SLR نيازمند خواهيد بود . در غير اينصورت مشابه آنچه كه در دوربين هاي جيبي مشاهده مي كنيد بايد از LCD در روش مشاهده زنده (live view) استفاده نمائيد .
2 - مقايسه لنز هاي قابل تعويض با لنزهاي ثابت اين امر كه امكان تعويض لنز در دوربين هاي SLR وجود دارد ، نكته اي است كه شخص بايد پيش از هر چيز به آن توجه نمايد و دربارۀ آن بداند . البه بعضي از دوربين هاي جيبي داراي مبدل لنز مي باشند كه براي نصب لنز جديد روي لنز اصلي - درصورتيكه لنز اصلي در جاي خود باقي است - بكار مي رود .
چرا بايد يك دوربين به بيش از يك لنز احتياج داشته باشد ؟ طراحي يك لنز ثابت كه كيفيت تصاوير را تضمين نموده و به آساني قابل حمل بوده و بتواند محدودۀ وسيعي از مناظر را - همانگوه كه بطور معمول در عكس ها مي بينيم - تحت پوشش قرار دهد بسيار مشكل خواهد بود . هر سبكي از عكاسي لنزي - با كاربرد ويژه - را براي حصول به نتيجه بهتر طلب مي كند .
در عمل امكان بكارگيري لنزهاي متفاوت ، معمولا به اين معني است كه :
- شما قادر خواهيد بود محدودۀ وسيع تري از ديافراگم ها را جهت دستيابي به عمق ميدان كمتر يا بيشتر را بكار بگيريد .
- شما قادر خواهيد بود از لنزهاي تخصصي (داراي كاربرد ويژه) نظير لنزهاي با وسعت ديد بسيار وسيع ، لنزهاي چشم ماهي و لنزهاي با تله بسيار زياد كه به شما امكان دستيابي به آثاري خلاقانه را اعطا مي كنند ، استفاده نمائيد .
- شما پتانسيل دستيابي به عكسهايي با كيفيت بهتر را دارا خواهيد بود ، در درجه اول به اين خاطر كه به احتمال زياد شما از لنزي مخصوص كاري كه در دست داريد استفاده مي كنيد .
براي مثال براي عكاسي پرتره ، شخص مجبور به استفادۀ ديافراگمي باز (نظير f/2.0 يا كمتر) بمنظور دستيابي به سطوحي صاف و فوكوس شده كه نسبت به پس زمينه نيز ايزوله شده باشد ، مي باشد . از طرف ديگر براي عكاسي معماري به لنزهايي با وسعت ديد بسيار (وايد زياد) كه طوري طراحي شده باشد كه حداقل اعوجاج (خطوط مستقيم را بصورت خطوط منحني تبديل نكند) را دارا باشد . اكثريت قريب به اتفاق اين موارد در دوربين هاي جيبي لحاظ نشده است .
هرچند براي بكارگيري بيش از يك لنز موارد ذيل نيز بايد مد نظر قرار بگيرد :
- اگر قصد عكاسي درموضوعات و سبك هاي مختلفي مد نظرتان باشد ، مجبور به حمل چندين لنز با خود خواهيد بود . كه اين مساله مانع قابليت انتقال و چابكي شما مي شود .
- هر باري كه بخواهيدسبك عكاسي تان را عوض كنيد مجبور به تعويض لنز خواهيد بود . كه اين مساله سبب ايجاد وقفه در رون كاري تان مي شود .
- با هر بار تغيير لنز امكان نشستن گرد و غبار بر روي حسگر دوربين تان بيشتر خواهد شد . اينمساله سببكاهش كيفيت عكس هايتان خواهد د كه رفع آن هم كار آساني نمي باشد .
البته براي ممانعت از هر يك از اين دردسر هاي احتمالي ، بهتر است از لنزي استفاده كنيد كه نسبتا داراي جامعيت بيشتري بوده و زحمت استفاده از جندين لنز را براي شما در بر نداشته باشد . لازم به ذكر است كه برخي از دوربين هاي ديجيتال جيبي جديد در برخي موارد از لنز هاي ثابتي استفاده مي كنند كه امكان خلق تصاويري با كيفيت بالاتر را بجاي هزينه تهيه و حمل لنزهايي را براي دوربين هاي SLR ، به شما مي دهد ، كه اغلب از قدرت انطباق پذيري بالايي برخوردار مي باشند . البته اگروقت بيشتريصرف نمائيد ملاحظه مي كنيد كه لنزهاي دوربين هاي جيبي بندرت كيفيت لنزهاي جديد دوربين هاي SLR را دارا مي باشند .
3- اندازه حسگر دوربين
بطور كلي حسگر دوربين هاي جيبي خيلي كوچك تر از حسگر دوربين هاي SLR مي باشد . اما آنچه كه كمتر به آن پرداخته شده است تفاوت ميان دوربين هاي SLR و دوربين هاي جيبي مي باشد ، اما يك احتمال كه سبب بوجود آمدن بيشترين ميزان كيفيت تصوير مي شود ، وجود دارد .

اما در عمل مقصود از اين مفهوم چيست ؟ - هزينه ساخت حسگر بزرگتر بسيار بيشتر بوده و بهمان نسبت به لنز گرانقيمت تري نيازمند است . اين مهمترين دليل اختلاف قيمت دوربين هاي SLR و دوربين هاي جيبي مي باشد .
- بكارگيري حسگرهاي بزرگتر براي جذب نور مورد نياز توسط لنزهائي با اندازۀ بزرگ تر ، مستلزم بكارگيري بدنه اي بزرگتر و سنگين تر مي باشد . علاوه بر عدم وجود سهولت در جابجا شدن با اين دوربين ها ، براي عكاسي نيز بكارگيري دوربين و لنز بزرگ عكاس را انگشت نما مي كند كه خود اين مساله مي تواند به كيفيت كار عكاس ( بويژه در عكاسي از مردم) لطمه وارد نمايد .
- عمق ميدان با نظيمات ديافراگم هاي يكسان براي حسگر هاي بزرگ تر ، كمتر مي باشد . براي نمونه بكارگيري لنزي با ديافراگم f/4.0 در يك دوربين جيبي منجر به بوجود آمدن پس زمينۀ محو در عكاسي پرتره نخواهد شد ،درصورتيكه همين ديافراگم - منوط به فاصله سوژه نسبت به پس زمينه
- منجر به بوجود آمدن پس زمينه اي محو شده و در نتيجه سوژه نسبت به پس زمينه ايزوله خواهد شد . اين ويژگي براي عكاسي پرتره يك مزيت و براي عكاسي از طبيعت يك نقص بحساب مي آيد .
- براي مقدار مگا پيكسل هاي يكسان حسگرهاي بزرگ نر (همانطور كه در شكل بالا ملاحظه مي كنيد) از سلول هاي نوري / پيكسل هاي بزرگ تري برخوردار مي باشند . درنتيجه بدليل حساسيت بيشتر پيكسل ها ، مقدار نور بيشتري جمع آوري مي شود ، و به همين دليل در شرايط نوري ضعيف تر ، نويز كمتري ايجاد مي شود . به همين دليل دوربين هاي SLR مي توانند با بكارگيري سرعت هاي ISO بسيار بالاتري به اندازۀ دوربين هاي جيبي نويز ايجاد كنند .
- برتري فيزيكي (بزرگي) پيكسل ها در دوربين هاي SLR سبب افزايش محدوده ديناميكي (وجود طيف وسيع تري بين تاريكي و روشني) مي شود . اين خاصيت سبب جلوگيري از بروز درخشندگي بيش از حد در موضوعاتي نظير آسمان و ثبت جزئيات بيشتري در نواحي تاريك مثل نواحي واقع در سايه مي شود .
نكته فني : اگر بخواهيم دقيق تر به موضوع نگاه كنيم سلول نوري همان پيكسل نمي باشد ، زيرا كه يك پيكسل از چندين سلول نوري تشكيل شده است ، ولي ما بطور معمول با واژه پيكسل مانوس تر هستيم ، ولو اينكه ما در اينجا از آن بعنوان سلول نوري نام مي بريم .
در اينجا نكته كليدي اين است كه اختلاف اندازۀ حسگرها صرفا يك تجارت بحساب مي آيد و لزوما يك حسگر براي براي تمامي شرايط ممكن در عكاسي بهترين نمي باشد ،بنابراين شما لازم است كه شرايط را ارزيابي نموده وسپس براي آن كاربرد خاص دوربيني با حسگر مورد نظر را انتخاب نمائيد .

ساير تفاوت ها
علاوه بر هر آنچه كه تابحال به آن پرداختيم ، هر يك از انواع دوربين ها بر حسب مارك و مدل آن داراي مزايايي هستند ، اين موارد عبارتند از :
مزاياي دوربين جيبي
- مشاهده زنده از طريق LCD
- محدوده وسيع تري از برنامه هاي مناسب (خلاقانه) از پيش آماده شده
- عدم بكارگيري مكانزم آينه / شاتر كه معمولا بعد از حدود 10 تا 100 هزار بار عكاسي خراب مي شوند
مزاياي دوربين هاي SLR
- فوكوس خودكار سريعتر
- تاخبر زماني خيلي كوتاهتر بين زمان فشردن دكمه شاتر و شروع زمان نوردهي
- بالاتر بودن حداكثر تعداد فريم درواحد زمان مشخص
- امكان ثبت فايل هاي با فرمت RAW (هر چند كه در دوربين هاي جيبي جديدتر اين امكان گنجانده شده است )
- امكان ثبت نوردهي هاي طولاني مدت ، حتي طولاني تر از 15 تا 30 ثانيه - امكان زوم دستي
- امكان استفاده از محدوده وسيع تري از سرعت هاي ISO
- امكان عوض كردن (در صورت لزوم ارتقاي) بدنه دوربين بدون تعويض كردن ساير ملحقات مثل لنزها
اما بسياري از اختلافات فوق از آنجا ناشي مي شود كه افراد بدون در نظر گرفتن خصوصيات ذاتي هر يك از اين دو نوع دوربين معمولا مبلغ بيشتري را صرف دوربين هاي SLR (نسبت به دوربين هاي جيبي) مي كنند . اگر با دقت بيشتري خصوصيات دوربين هاي جيبي جديد تر را بررسي نمائيم ، احتمالا برخي از توانائي هاي دوربين هاي SLR را در آنها مي يابيم .
جمع بندي : دوربين جيبي با دوربين SLR
در واقع با توجه به فاكتورهائي نظير انعطاف پذيري و امكان ثبت تصاويري با كيفيت بالاتر در مقابل فاكتور سادگي و قابليت حمل آسان ، احتمال انتخاب هر يك از اين دوربين ها به سخت تر مي شود . در اينجا موضوع اين نيست كه با اين انتخاب نياز شخص خاصي برآورده شود ، بلكه مقصود دستيابي به نتايج بهتر در شرايط محيطي موجود براي عكاسي و عكسي كه مي خواهم به آن برسيم .
بطور كلي دوربين هاي جيبي نسبت به دوربين هاي slr كوچك تر ، سبك تر ، ارزانتر و كمتر انگشت نما مي باشد در عوض دوربين هاي SLR داراي عمق ميدان كمتر ، و امكان ثبت با كيفيت بالاتر براي طيف وسيعتري از موضوعات را دارا مي باشد . شايد بعلت هزينه كمتر ، و ساده بودن انجام مراحل عكاسي با آن و دارا بودن خصيصه هاي كلي بهتر در مورد عكاسي ، براي يادگيري عكاسي دوربين هاي جيبي مناسب تر باشند . دوربين هاي SLR براي مواردي با كاربرد ويژه و زمانيكه وزن و اندازۀ دوربين مطرح نباشد ، مناسب تر مي باشد .
صرفنظر از هزينه ، همه ترجيح مي دهن كه هر دوي اين دوربين ها را دارا باشند . معمولا براي جشن ها و گردش هاي طولاني مدت از دوربين هاي جيبي و براي مواردي نظير عكاسي از محيط هاي بسته كه نور كمتري وجود دارد ، يا اينكه براي هدف عكاسي خاصي از جائي (مثل عكاسي از مناظر و طبيعت) از دوربين SLR ترجيح داده مي شوند . سناریوهای دیگر شامل عکاسی در مه یا گرد و غبار می باشد . این موارد - بخصوص در هوای ابری - نه تنها بمیزان زیادی سبب کاهش کنتراست نمی شود بلکه برای موضوعات دورتر بطور تصاعدی تاثیرگذار می باشد .

 

منابع : http://www.cambridgeincolour.com/tutorials/compact-vs-digital-slr-cameras.htm
ترجمه : جابر يزدانخواه كناري