Optional Sidebar Info

Any information can be placed in the sidebar to help your website visitors navigate your site.

To make a boxed heading like the one above, simply apply the H3 tag.

To make a box like this, assign the "sidebarlt" class.

You can do anything with a sidebar box. Insert images, ads or other web content.

Here's a text link.

To make a box like this, assign the "sidebardk" class.

You can do anything with a sidebar box. Insert images, ads or other web content.

Here's a text link.

T u t o r i a l
    P     H     O     T     O    J     Y     K    

سه پايه دوربين

سه پايه دوربين مي تواند سهم بسيار بالايي در وضوح و كيفيت كلي عكس ها دارا باشد . با استفاده از آن مي توان در نور هاي بسار اندك يا بدست آوردن عمق ميدان بيشتر و چندين كاربرد تخصصي ويزه ديگر كارايي داشت . در اين مقاله به چگونگي انتخاب و ساخت اغلب سه پايه ها پرداخته مي شود .

camera tripod


چه زماني به يك سه پايه نياز خواهيم داشت
كاربردهاي سه پايه تاحدي مشخص و سر راست مي باشد : وضيفه آن نگهداري بدقت از دوربين مي باشد . استفاده از آن جهت جلوگيري از تكان خوردن دوربين امكان بدست آوردن تصويري با وضوح با لا را بجاي تصويري محو به ما مي دهد . اما شما چگونه مي تواني زمان و التزام استفاده از سه پايه را تشخيص دهيد ؟ چه زماني عكس تهيه شده با دوربين بدون سه پايه محو مي شود ؟
اگر بخواهيم با يك حساب سرانگشتي به اين نتيجه برسيم كه عكاسي با چه سرعت نوردهي به سه پايه نيازمند است ، بايد از قاعده كلي عدد فاصله كانوني بعلاوه يك پيروي نمود . توضيح اينكه براي دوربين هاي 35 ميليمتري مدت زمان نوردهي كه به سه پايه نياز باشد ، مقدار عدد ي فاصله كانوني ب حسب ثانيه بعلاوه يك مي باشد . بعنوان مثال براي يك دوربين 35 ميليمتري با با فاصله كانوني 100 ميليمتر ، براي مدت زمان هاي طولاني تر از 100/1 ثانيه جلوگيري از محو شدن تصوير - بدون استفاده از سه پايه - كار آساني نمي باشد . اما در دوربين هاي ديجيتال با حسگرهاي با كادر متعارف ، شخص نيازمند است كه آنرا به مقدار معادل در دوربين 35 ميليمتري تبديل نمايد (معادل سازي نمايد) .
دليل وابستگي اين قاعده به فاصله كانوني ، تشديد شدن حركت (تكان) دوربين در حالت زوم كردن روي موضوع مي باشد . اين وضعيت مشابه عملكرد هدف گيري با نشانگر ليزري برروي ديواري در دوردست مي باشد ؛ براي فواصل دورتر از اين ديوار با تكان خوردن دست ، انگار كه نشانگر ليزري به بالا و پائين مي پرد ، كه در شكل ذيل قابل ديدن است :
camera shake focal length rule of thumb

شبيه سازي وضعيت نشانگر ليزري در فاصله دورتر از فاصله هدف با تكان خوردن دوربين درفواصل كانوني طولاني تر

(وقتي كه بيشتر زوم مي كنيد) .
بخاطر داشده باشيد كه اين قاعده صرفا بصورت كلي مطرح است . مقدار دقيق سرعت شاتر كه در آن سرعت تكان خوردن دوربين بر كيفيت تصوير تاثير مي گذارد به عواملي نظير : چگونگي ثابت نگه داشتن دوربين ، كيفيت وضوح لنز ،رزلوشن دوربين و فاصله از موضوع مي باشد . بعبارتي ديگر اگر مردد هستيد ، هميشه از سه پايه استفاده كنيد .
اما اگر لنز دوربينم به سيستم لرزشگير مجهز باشد ، حداقل سرعت شاتر براي عكاسي بدون سه پايه از دو تا هشت بار طولاني تر از حداقل سرعت در وضعيت بدون لرزشگير مي باشد . اما لرزشگير ها براي همه مواردي كه موضوع متحرك باشد تاثيرگزار نخواهد بود و هيچگاه كار سه پايه را انجام نمي دهد .
ساير دلايل استفاده از سه پايه
صرف توانايي شما در ساكن نگه داشتن دوربين در دستهايتان بمنظور ثبت يك عكس با وضوح بالا در سرعت شاتر معين كافي است ، ولي اين لزوما بدين معني نيست كه شما مجبور به استفاده از سه پايه نمي شويد . شما بايد قادر باشيد تركب هاي بهينه متفاوتي از گشودگي ديافراگم و سرعت ISO و سرعت شاتر را بكار بگيريد . بعنوان مثال شما مجبور خواهيد بود براي دستيابي به عمق ميدان بيشتر از ديافراگم بسته تر استفاده كنيد ، يا اينكه ازسرعتهاي پايين تر ISO جهت دستيابي به تصويريبا نويز كمتر ؛ يا اينكه از سرعت شاتر پائين تر بخواهيد بهره بگيريد ، كه همه اينها به اين معني است كه شما نمي توانيد ديگر بدون استفاده ازسه پايه عكاسي نمائيد .

example photo using a long exposure to smooth water
تصويري كه در آن آب بعلت بكارگيري سرعت شاتر پائين بصورت محو در آمده است (فقط با استفاده ازسه پايه چنين چيزي ميسر خواهد بود ) .
بعلاوه اجراي تكنيك هاي ذيل نيز مستلزم بكارگيري سه پايه مي باشد :
- تهيه يك مجموعه عكس ديجيتال از زواياي مختلف از يك مكان جهت توليد يك عكس پانوراما
- عكاسي با سرعت هاي شاتر متفاوت از يك منظره براي توليد يك تصوير HDR
- بكارگيري از عكسهاي پي در پي با فاصله زماني جهت توليد يك انيميشن
- تهيه يك مجموعه تصاوير جهت بدست آوردن يك تصوير تركيبي مرکب از شلوغي مردم در خيابان و تركيب موقعيت هاي مختلف كه با نورهاي مختلف نور روز در هواي گرگ و ميش
- مواقعي كه مي خواهيد كنترل ويژه اي روي تركيب بندي تصوير داشته باشيد .
- مواردي كه مجبور باشيد دوربين را در وضعيت خاصي - مثل مناظر موجود در مسابقات ورزشي - براي ثبت و دستيابي به يك تركيب بندي ويژه در جائي قرار دهيد .
ملاحضات مهم در انتخاب سه پايه
هرچند بكارگيري سه پايه تا حدودي يك توانايي پايه اي بحساب مي آيد ، انتخاب بهترين سه پايه مستلزم در نظر گرفتن يك سري عوامل مي باشد . انتخاب بهترين سه پايه مستلزم شناخت كافي از مجموعه عواملي است كه در اثر بررسي(سبك و سنگين كردن) نوع عكاسي مورد نظر تعيين مي گردد .

tripod legs

دو عامل مهم در انتخاب يك سه پايه وزن آن وسهولت استفاذه از آن مي باشد :

پايداري و استحكام شايد اولين عامل در انتخاب يك سه پايه جهت نگهداري دوربين باشد باشد . عوامل قابل توجهي كه در پايداري و استحكام سه پايه تاثيرگذار هستند عبارتند از : تعداد پايه هاي سه پايه ، مواد و ضخامت آن كه در توليد سه پايه استفاده شده است ، ارتفاع پايه هاي آن و ستون مركزي آن كه لازم است تا سطح افق ديد عكاس بالا بيايد . در نهايت اينكه بهترين روش سنجش استحكام يك سه پايه اين است كه آنرا امتحان نمائيد . با اعمال وزن بر بالاي آن ببينيم كه آيا تكان ميخورد يا عقب و جلو مي شود يا نه ، و سعي نمائيم تا در اين حالت چند عكس امتحاني بگيريم .
وزن سه پايه نيز در مواقعي كه مسرهاي طولاني و چه بسا مسيرهاي داخل شهري را طي مي كنيم عامل تعيين كننده اي باشد . سبك بودن سه پايه به اين معني است كه مي توانيم مسير طولاني تري را آنرا با خود حمل نمائيم ، يا اينكه در مسرهاي با پياده روي طولاني تر و خستگي زياد با خد بردن آن دلپذير باشد . اما وزن و استحكام سه پايه رابطه اي تنگاتنگ با هم دارند ، توجه نمائيد كه آيا مطمئن هستيد استحكام سه پايه را را فداي قابليت حمل پذيري آن نمائيد يا بر عكس . در نهايت اينكه سه پايه هايي كه در حالت باز شده داراي طول زياد نيستن ، احتمالا سبك تر هستند ، اما اين علت هم ممكن است نتايج متنوعه اي را براي ما نداشته باشد . استفاده از سه پايه در نقاطي كه مجبور هستيد آنرا مخفي نمائيد ، بسيار طاقت فرسا خواهد بود ، و امكان دارد موقعيت مورد نظر را بخاطر وقت گير بودن مراحل نصب آن ، از دست بدهيم .يك سه پايه بايد امكان نصب سريع و آسان را دارا باشد . سهولت استفاده سه پايه به قسمت كلگي آن (كه بعدا به آن خواهيم پرداخت) بستگي دارد . اما شخص چگونه بايد قسمت هاي پايه را نصب نمايد .
twist lock

قفل پيچشي

پايه هاي سه پايه معمولا پشت سر هم قرار ميگيرند و بوسيله مكانيزمي كه يكي از دو حالت قفل هاي پيچي يا قفل هاي ضامن دار مي باشد ، محكم مي شوند . قفل هاي ضامن دار كارائي سريع تري دارند ، البته كار با اين قفل ها در مواردي كه دستكش بدست داريم كمي مشكل است . اما قفل هاي پيچي معمولا كمي مستحكم تر و جمع و جور تر مي باشند ، زيرا فاقد يك اهرم خارجي بعنوان ضامن مي باشند . براي نصب پايه هاي سه پايه با قفل پيچي بجبور به استفاده از دو دست با هم مي باشيم .

موارد مهم ديگر در انتخاب يك سه پايه
موارد ديگري كه داراي درجه اهميت كمتري جهت انتخاب سه پايه مي باشند عبارتند از : تعداد قسمت هاي تشكيل دهنده هر پايه ، هر پايه معمولا داراي دو يا چهار قسمت هم قسمت هم مركز مي باشد . عموما بالا بودن تعداد قسمت هاي تشكيل دهنده پايه از استحكام آن مي كاهد ، اما از طول سه پايه در حالت بسته شده مي كاهد ، كه نگهداريش را دركيف دوربين آسانتر مي كند . بالا بودن تعداد قسمت هاي تشكيل دهنده سه پايه زمان نصب آنرا طولاني تر مي كند .
three tripod leg sections

نمونه سه پايه اي با چندين قسمت تشكيل دهنده پايه .

حداكثر ارتفاع سه پاه . اگر داراي قد بلني باشيد اين مساله بسيار حائز اهميت مي باشد ، چون اگر كوتاهتر از قد شما باشد مجبور مشويد دولا شويد . مطمئن شويد كه ويژگي حداكثر ارتفاع سه پايه بدون احتساي طول محور مركزي باشد چون درغير اين صورت دوربين در حالت بسيار ناپايداري قرار مي دهد . از طرفي ديگر در اغلب مواقع شما مايل نيستيد دوربين درست در سطح افق ديد شما قرار گيرد ، زيرا كه در اين حالت به يك پرسپكتيو معمول دست مي يابيد . بايد اضافه نمايم كه باز كردن بيش از حد سه پايه از پايداري آن مي كاهد .
tripod center column

محور مركزي در حالت باز شده كه ارتفاع سه پايه را افزايش مي دهد (هزينه پايداري) .

حداقل ارتفاع سه پايه . اين فاكتور عمدتا يك عامل تعيين كننده براي عكاساني است كه عكاسي ماكرو از موضوعاتي كه روي زمين قرار دارند انجام مي دهند ، يا كساني كه مي خواهند از اين فاكتور بعنوان يك برگ برنده استفاده كنند ، كاربرد دارد . ارتفاع سه پايه در حالت جمع شده . اين فاكتور براي عكاساني كه مي خواهند سه پايه را در كيف دوربين يا كول جاي دهند تعيين كننده مي باشد . اما اغلب اوقات سه پايه هاي جمع و جور خيلي محكم نمي باشند .

كله گي سه پايه : مقايسه نوع توپي BALL HEADS و نوع رفت و بر گشتي PAN-TILT
اگرچه برخي از سه پايه ها با خود كله گي دارند، شايد مجبور شويد براي نوعي خاص از عكاسي به يك كله گي جديد نياز پيدا كنيد . دو تاز معروف ترين كله گي هاي سه پاي عبارتند از : pan-tilt و ball heads
pan-tilt head ball head
Pan-Tilt Head Ball Head
كله گي Pan-Tilt بسيار داراي اهميت است ، زيرا كه شما مي توانيد در دو محور جداگانه چپ و راست (yaw) و بالا و پائين (pitch) حركت نمائيد . اين خاصيت در مواقعي كه مي خواهيد از يك منظره صرفا با جابجائي كمي تركيب بندي را عوض كنيد كارائي دارد . اما براي موضوعات متحرك هيچ سودمندي ندارد ، زيرا كه شما مجبور مي شويد عكس هاي كاملا متفاوت از نظر تركيب بندي و تنظيمات را به ثبت برسانيد .
كله گي هاي توپي داراي توانائي بسيار مي باشند ، زيرا به شما اين امكان را كه دوربين را آزادانه به تقريبا هر جهت كه مايليد حركت داده و در آن وضعيت آنرا ثابت نمائيد . اين كله گي ها كمي جمع و جورتر از كله گي هاي رفت و برگشتي مي باشند . اما مزيت آزادانه گشتن معايبي نيز دارد ، و آن اين است كه در حالتيكه محل قرار گرفتن دوربين قفل نباشد - حتي اگر تمام آنچه كه مي خواهيد حركت به چپ يا راست باشد- ديگر تركيب بندي شما با سطح تراز نخواهد بود . از طرف ديگر كله گي هايي وجود دارند كه فقط امكان چرخش را براي چنين وضعيتي دارند . البته اين نوع از كله گي ها داراي حساسيت بالايي نيز مي باشند ، چون بسيار مستعد آسيب ديدن مي باشند و وجود يك خراش يا خشكي كوچك در گوي ممكن است سبب ممانعت از حركت يكنواخت و جهش هاي ناخواسته شود .
مراقب باشيد كه زير بار سنگين كله گي سه پايه لق نزده و عملكرد نامناسبي نداشته باشد . اين مساله شايد تا حد زيادي پيش پا افتاده باشد ، اما اين مشكل حين نوردهي طولاني مدت با دوربين هاي SLR سنگين تر بوجود مي آيد . سعي كنيد يك لنز سنگين به دوربين SLR تان وصل كنيد آنرا بصورت افقي روي سه پايه قرار دهيد . با مت زمان نوردهي 30 ثانيه از محيط اطراف عكاسي نمائيد و در اندازه 100% آنرا مشاهده نمائيد ، آيا نتيجه كار كمي محو است (انگار كه دوربين تكان خورده باشد) . در زمانيكه دوربين تان در حالت عمودي روي سه پايه قرار مي كيرد به لق زدن كله گي سه پايه توجه ويژه داشته باشيد .
مقاومت در برابر سنگيني يكي ديگر از شاخص هاي انتخاب سه پايه مي باشد . اين شاخص ميزان سنگيني روي كله گي سه پايه را در قياس با وزن خود كله گي ارزيابي مي كند (چه ميزان تجهيزاتي مي تواند بدون لق زدن و تكان خوردن روي سه پايه قرار بگيرد) . سه پايه هايي كه وزن بدنه و كله گي آن روي هم رفته سبك تر باشد ، براي ساخت سه پايه هاي نسبتا بلندتر طراحي مي شود .
tripod head bubble level

ترازسنج

وجود يك ترازسنج در سه پايه - بخصوص در مواردي كه پايه هاي آن با ارتفاع هاي مختلف بر روي يك زمين ناهموار قرار مي گيرند - مي تواند بسيار مفيد واقع شود . رد مي كيرد
در پايان صرفنظر از اينكه چه سه پايه اي را با چه نوع كله گي انتخاب نموديد ، مكانيزم قرار گرفتن و برداشتن دوربين روي سه پايه تا حد زيادي مي تواند در سرعت انجام كارها تاثير گذار باشد . در سيستم مكانيزم قرار دادن و برداشتن سريع از قفل ضامن دار بجاي قفل هاي پيچشي استفاده مي شود .
بست (حلقه دور ) لنز
lens collar

بست سه پايه لنز روي لنز 200-70 ميليمتري

كله گي سه پايه نيز بجاي اتصال

به بدنه دوربين به اين بست متصل مي گردد.

كانيزم قرارگر در دسترس ترين كاربرد براي حلقه دور لنز،كاربرد آن در لنزهاي تله بزرگ مي باشد و از ملحقات لنز بوده كه در قسمت مياني لنز - دور آن - نصب مي گردد . كله گي سه پايه نيز بجاي اتصال به بدنه دوربين به اين بست متصل مي گردد .
اين كار سبب مي شود تا لنز و دوربين در نزديكترين حالت به مركز ثقلشان بر روي سه پايه قرار بگيرند . همچنين كمترين فشار دوراني را به كله گي سه پايه وارد مي كند كه تا حد زيادي از لق زدن و بروز خطا بر اثر سنگيني بر روي سه پايه جلوگيري مي كند . بست دور لنز تحول بزرگي در مورد چگونگي تكان خوردن در هنگام بروز لرزش بحساب مي آيد .
از طرف ديگر اگر لنزتان داراي لبست باشد از آن استفاده كنيد ، چون دير يا زود باي د يك بست براي آن تهيه نمائيد .

چند نكته درباره سه پايه براي عكس هاي با وضوح بالا
چگونگي بكارگيري سه پايه به اندازه نوع آن داراي اهميت مي باشد . در ادامه به چند نكته مهم جهت ثبت عكس هايي با وضوح بالا اشاره مي كنيم :
- يك جسم سنگين مثل كيف دوربين را - بخصوص وقتي كه دوربين در معرض باد قرار دارد - در زير محور مياني سه پايه آويزان كنيد . اما مطمئن شويد كه جسم سنگين مثل پاندول حركت نكند ، كه خود سبب بروز مشكل مي شود .
- محور مركزي را فقط در وضعيتي كه بكارگيري حداكثر ارتفاع پايه ها كافي نباشد و در حالت ضروري باز نموده و استفاده نمائيد . امكان لق زدن محور مركزي بيشتر از پايه ها مي باشد .
- محور مياني را بسته نگه داريد تا مقداري از وزن راتعديل كنيد .
- براي عكس هاي مورد نظرتان ارتفاع سه پايه را در حالت كمترين ارتفاع متناسب با آن عكس قرار دهيد
- پايه ها را در حداكثر فاصله ممكن از هم قرار دهيد .
- تا جائيكه امكان داردسه پايه را در معرض باد قرار ندهيد .
- در صورت لزوم اول پايه هاي ضخيم تر را باز نمائيد ، اگر به ارتفاع مورد نظر دست نيافتيد ، قسمت هاي نازك تر را باز نمائيد .
- در صورت امكان سه پايه را در جاي محكمي مثل تخته سنگ و جاي سفت نظير آن قرار دهيد يا اينكه آنرا با ماسه و شن محكم نمائيد . در محيط هاي داخلي هم سعي كنيد سه پايه را بجاي فرش و زيلو ، روي سراميك يا كفپوش قرار دهيد .
-اگر انتخاب ديگري جز چمن يا فرش نداريد ، سعي كنيد انتهاي پايه ها را - مثل ميخ - در آن فرو نمائيد .

سه پايه هاي روميزي يا سه پايه هاي كوچك
اين نوع از سه پايه ها بسيار كوچك و جمع و جور بوده و در جيب هم جا مي شوند ، و معمولا براي دوربين هاي جيبي بكار مي روند . اما به خاصيت قابل حمل بودن اين سه پايه ها همه كاره بودن و قيمت بالا را اضافه نمائيد . با اين سه پايه ها صرفا مي توان دوربين را به چپ و راست (yaw) و بالا و پائين (pitch) حركت داد ، و نمي توان ارتفاع قرار گرفتن دوربين را تغيير داد . اين بدان معني است كه بايد سطحي را از لحاظ ارتفاع و محكمي بيابيد ، تا بتوانيد در موقعيت دلخواه عكاسي كنيد .
اما بطور متداول ما عكس هايي ميگيريم كه در سطح افق ديد ما باشد و از اينرو با اين قبيل پرسپكتيو ها مانوس هستيم و آنرا براي ديدن انتخاب مي كنيم . خارج از اين سطح (بالاتر يا پائين تر از افق ديد ما) پرسپكتيو غير متعارف بحساب آمده و اغلب درك تصاوير آنها هم سود و زيان خود را بهمراه خواهد داشت . بكاربردن اين سه پايه ها يك توفيق اجباري است تا پرسپكتيوي غير متعارف نسبت به افق ديد معمولمان را تجربه كنيم .

مقايسه سه پايه هاي آلمينيومي با فايبرگلاس
camera on mini tripodmini tripod
دو تا از جنس هاي متعارف سه پايه هاي موجود در بازار آلومينيوم و فايبرگلاس مي باشد . سه پايه هاي آلومينيومي در شرايط برابر از لحاظ استحكام و ساير مشخصه ها معمولا ارزانتر ولي سنگين تر از سه پايه هاي فايبرگلاس مي باشند و در سرماي زمستان هم كار كردن با با دست غير مسلح (عريان و بدون دستكش) با آنها مشكل تر از سه پايه هاي با جنس فايبرگلاس مي باشد . سه پايه هاي فايبرگلاس بهتر سه پايه هاي آلومينيومي لرزشگر بوده و تكان ها را خنثي مي كند . اما بهترين جنس از لحاظ لرزشگير بودن همان مدل هاي قديمي از جنس چوب مي باشد كه متاسفانه براي كاربردهاي متداول غير عملي مي باشد .

سه پايه هاي تك پايه
monopod panning

تك پايه ها براي شكار موضوعات متحرك بكار مي روند

تك پايه ها اصطلاحا به سه پايه هايي كه فقط يك پايه دارند اطلاق مي شود . متداول ترين كاربرد تك پايه ها در عكاسي با دوربين و لنزهاي سنگين از قبيل لنزهاي تله بزرگ كه معمولا در عكاسي ورزشي و حيات وحش كاربرد دارند ، مي باشد . كاربرد ديگر تك پايه ها در مواقعي است كه بخواهيم با دوربين روي دست و با سرعت نه چندان پائين عكاسي كنيم ولي نمي خواهيم زحمت حمل و نقل و نگهداري يك سه پايه كامل را متحمل شويم ، مي باشد .
تك پايه ها همچنين امكان عكاسي از يك موضوع متحرك را كه كه بخواهيم از وضوح قابل قبولي برخوردار بوده و پس زمينه تصوير نيز مات باشد (همانند عكس فوق) ، را به ما مي دهند . اين تكنيك با چرخاندن تك پايه در مسير حركت سوژه متحرك (كه سبب چرخاندن دوربين در همان مسير مي شود) ميسر مي شود .

 

منابع : http://www.cambridgeincolour.com/tutorials/camera-tripods.htm
ترجمه : جابر يزدانخواه كناري


 

Design by photojyk.com